Herdenking Tenerife
Op zondag 27 maart 1977 botste op het vliegveld van Los Rodeos op het Canarische eiland Tenerife een Boeing 747 van KLM op een Boeing 747 van Pan American Airlines. Hierbij vonden 583 mensen de dood en 61 mensen overleefden deze vliegramp.
30 jaar later op 27 maart 2007 is op Tenerife op initiatief van de Stichting Nabestaanden Slachtoffers Tenerife voor het eerst in de geschiedenis een officiële Internationale herdenkingsplechtigheid, ter nagedachtenis van deze grootste vliegramp in de geschiedenis gehouden.
Deze Internationale herdenkingsplechtigheid bestond uit twee programmaonderdelen. Een herdenkingsbijeenkomst en een onthulling van een Internationaal monument.
De herdenkingsbijeenkomst werd gehouden in het Auditorio de Tenerife in de hoofdstad Santa Cruz en de onthulling van het monument vond plaats op de Mesa Mota in de gemeente San Cristóbal de La Laguna. Nederlandse en Amerikaanse nabestaanden, overlevenden en betrokkenen maar ook Spaanse hulpverleners en betrokkenen woonden de plechtigheden bij.
Het monumentale kunstwerk, gemaakt door de in mei 2006 plotseling overleden kunstenaar Rudi van de Wint, is een achttien meter hoge wenteltrap, ‘Stairway to Heaven’, waarvan de treden lijken door te lopen naar het oneindige, maar plotseling worden afgebroken.
De locatie van het monument op de berg Mesa Mota is adembenemend en het monument zelf is heel gepast en inspirerend. Het is een monument waar we trots opkunnen zijn en dat de slachtoffers eer aan doet.
Er is 27 maart 1977 op Los Rodeos iets verschrikkelijks gebeurd en dat is 30 jaar misschien wel verborgen geweest. Het is belangrijk dat aan die geschiedenis nu recht wordt gedaan.
De grootste vliegramp in de geschiedenis ontgaat niemand meer. Het heeft een plek gekregen en het geeft gelegenheid voor anderen om het een plek te geven.
Bij de onthulling van het monument werd op dezelfde tijd als de ramp, om 17.06 uur, door de aanwezigen twee minuten stilte in acht genomen.
De Stichting Nabestaanden Slachtoffers Tenerife heeft hiermee haar doel bereikt: een monument voor alle slachtoffers, voor alle betrokkenen.
Het monument
Voor de slachtoffers van de vliegtuigramp op 27 maart 1977
Het monument voor de slachtoffers in Tenerife gaat om een sculptuur die een wenteltrap is en een wenteltrap die een sculptuur is, en de spiraal als onderwerp heeft: een symbool van oneindigheid.
De sculptuur wordt niet direct als sculptuur herkend, maar toch is het ook geen trap, omdat de praktische functie ontbreekt. Er is bijvoorbeeld geen leuning en de ‘trap’ is niet bedoeld om op en af te lopen. De 18 meter hoge sculptuur is niet wat het lijkt. Dat wordt versterkt door het 12 meter hoge hek dat er omheen is geplaatst. Het transparante hek sluit de sculptuur af en beschermt het.
R.W. (Ruud) van de Wint heeft eens gezegd: “Mensen vinden een monument mooi of lelijk, maar het gaat bij een monument om meer. Vooral de rituele betekenis van een plek is van groot belang. Monumenten zijn vaak plekken van verlangen, ze zijn projecties van onmacht, van de gebrokenheid van de menselijke geest en van het universele drama. Dat gaat boven iedere vorm van esthetiek uit.
Een monument dat een verlangen in zich draagt naar verzoening of acceptatie kan niet sober genoeg zijn, omdat het werkelijke drama niet is uit te drukken in de kunst. De kunst kan alleen die subtiele verwijzing zijn.
Even lijkt de sculptuur een oneindige beweging naar boven te maken, maar de spiraalbeweging van treden is plotseling opgehouden. Het kan worden gezien als een open einde, maar ook als een oneindige beweging. Het lijkt een onvoltooide vorm, plotseling gestopt, zoals de levens van de slachtoffers. Maar de trap maakt, zo hoog op de berg, ook een miniem contact met de lucht daarboven, met de oneindige sterrenhemel, die als het ware even wordt aangeraakt.
Locatie
International Tenerife Memorial
Camino Mesa Mota, 60-97,
38206 Santa Cruz de Tenerife, Spain
Herinneringsboekje
Als herinnering aan de Internationale herdenkingsbijeenkomst en de onthulling van het International Tenerife Memorial op 27 maart 2007 is er een herinneringsboekje samengesteld.